به نقل از «ایران اکونومیست»

توسعه بخش معدن و عمران بدون در نظر گرفتن نقش اطلاعات پایه زمین‌شناسی ناممکن است

تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۴۸۱۷۵

اطلاعات پایه مبنای طرح‌ریزی‌ها و پردازش اطلاعات بعدی است و توسعه بخش معدن و عمران کشور بدون در نظر گرفتن نقش اطلاعات پایه زمین‌شناسی ناممکن است.

نظر به منویات ارزشمند رهبر معظم انقلاب در جمع دولتمردان پیرامون عقب‌ماندگی بخش معدن کشور، ضرورت تکمیل زنجیره ارزش این بخش و شناسایی ظرفیت‌های ناشناخته طبیعی و معدنی کشور و همچنین باتوجه به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی معظم‌له مبنی بر لزوم استفاده از توان سرزمینی، استفاده از ظرفیت نخبگان و همچنین شناسایی منابع طبیعی و معدنی کشور، در این یادداشت به بررسی نقش و اهمیت اطلاعات پایه زمین شناسی و اکتشافی در روند توسعه بخش معدن، عمران و زیرساخت کشور خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اطلاعات پایه، در تعریف به مواردی اطلاق می‌شود که مبنای طرح‌ریزی‌ها و پردازش اطلاعات بعدی است که در این نوشتار مقصود از اطلاعات پایه، مواردی است که مبنای طرح‌های عمرانی، زیرساختی و معدنی کشور است.

با نگاهی به ماموریت اصلی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی جمهوری اسلامی ایران و مقایسه تطبیقی جایگاه این سازمان‌ها در جهان درمی‌یابیم که همگی این سازمان‌ها وظیفه اصلی تولید اطلاعات پایه علوم زمین و اکتشاف ذخایر معدنی را بر عهده دارند که استفاده درست و تخصصی از این اطلاعات، به هنگام‌سازی و تولید آنها مطابق با آخرین استانداردها و نیاز کشور، حلقه آغازین توسعه بخش معدن، عمران و زیرساخت است.

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جمهوری اسلامی ایران در طول بیش از 6 دهه فعالیت خود با نگاهی دقیق و متناسب با تجهیزات و دانش روز خود، بهره‌گیری از متخصصان و کارشناسان ارزشمند و همچنین بر پایه نظام ایندکس نقشه‌های پایه کشور اقدام به تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی در مقیاس‌های گوناگون کرده‌‎ است. تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و اکتشافی که نزدیک به 100 عنوان نقشه را شامل می‌شود در مقیاس‌هایی نظیر یک میلیونیوم، یک دویست و پنجاه هزارم، یکصدهزارم، یک‌بیست و پنج‌هزارم و به تازگی یک پنجاه‌هزارم در کشور گواهی بر فعالیت‌های آگاهانه و مستمر متخصصان این سازمان در سراسر کشور است.

وجود اطلاعات پایه یکپارچه و دقیق، در حقیقت مبنای تصمیم‌گیری، تعریف طرح‌های توسعه‌ای، زیرساختی و معدنی کشور است و به دلیل لحاظ شدن نکات علمی، شناساندن وضعیت‌های طبیعی در این نقشه‌ها و اطلاعات پایه از حیث وجود ذخایرمعدنی، مخاطرات طبیعی، پدیده‌ها و پتانسیل‌های زمین‌شناسی و اکتشافی دارای ارزشی بالا و غیرقابل وصف است که بدون تردید موجب توسعه و رونق بخش اقتصادی کشور می‌شود.

نگاه تصمیم‌سازان و برنامه‌ریزان کشور به تولید اطلاعات پایه و ارزش آن درست و هدفمند نبوده‌ است.

آنچه در خصوص اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی و اهمیت آن در بالا آورده شد بخشی از اهمیت آن در هر کشوری است که ایجاب می‌کند تا مبنای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بدنه حاکمیت کشور باشد و روند تولید آن، حفظ و نگهداشت نیروی انسانی متخصص این حوزه و منابع مالی مورد نیاز آن را به‌صورت مستمر و منظم پایش کند تا موجبات تحرک و رونق در بخش‌های مختلف اقتصادی، عمرانی و در نهایت ایجاد ثروت ملی و اشتغال پایدار را به دنبال داشته‌ باشد.

با نگاهی به روند تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی در کشور و همچنین وجود نیروی انسانی متخصص در این بخش در 2 دهه اخیر به بروز پدیده‌هایی چون کاهش چشمگیر میزان دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های زمین‌شناسی و معدن (همه گرایش‌ها)، تعطیلی، غیرفعال شدن، رهاسازی فعالیت یا حتی مهاجرت دسته‌جمعی شرکت‌های مهندسان مشاور در گرایش‌های مرتبط با فعالیت‌های بخش حاکمیتی کشور در حوزه زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی، کندی روند تولید اطلاعات پایه و نیاز روزافزون کشور به این ابزار مغزافزاری برخورد می‌کنیم. ظهور این پدیده‌ها حاصل ضعف و نگاه نادرست کارشناسی- تخصصی برنامه‌ریزان و تصمیم‌سازان کشور بوده که نتایجی چون کاهش سهم بخش معدن در اقتصاد کشور، کمبود مواد اولیه معدنی موردنیاز صنایع، ایجاد زیرساخت‌ها و جانمایی‌های نادرست عمرانی و عدم اکتشاف ذخایر و معادن قابل بهره‌برداری در کلاس جهانی و همچنین اضمحلال چرخه متخصصان بخش زمین‌شناسی، اکتشاف و معدن را به همراه داشته‌ است.

آنچه در این میان اهمیت دارد تناقض میان واژه کوچک‌سازی دولت‌ها، برون‌سپاری خدمت و جایگاه فعالیت‌های حاکمیتی است که برای ایجاد ثروت و تحرک اقتصادی دولت‌ها عنصری حیاتی است که در سالیان اخیر از منظر نیروی انسانی همواره سعی بر عدم جذب و ایجاد محدودیت در روند به‌کارگیری متخصصان و کاهش کمیت و کیفیت ایشان در بدنه حاکمیت و همچنین بخش خصوصی بوده است. نکته جالب توجه در این مقوله نبود حتی ظرفیت برون‌سپاری خدمات تخصصی به شرکت‌های مهندسان مشاور دارای رتبه به جهت محدود بودن تعداد ایشان در رسته‌های تخصصی و همچنین ظرفیت کار ارجاعی و ضریب ریالی آن است. در واقع می‌توان گفت که سیاستگذاری نادرستی در روند تولید اطلاعات پایه، ظرفیت‌سازی برون‌سپاری خدمت و به‌کارگیری متخصصان در این حوزه داشته‌ایم.

نمونه‌ای ملموس از ارزش بکارگیری تولید اطلاعات پایه در کشف و بهره‌برداری از معادن کشور

در این بخش نوشتار سعی شده‌است تا با آوردن چند نمونه انگشت شمار، اهمیت وجود تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی آورده شود. لازم به ذکر است نمونه‌هایی از این دست بسیارند که اگر متخصصان و طراحان برنامه‌های کلان معدنی، عمرانی و زیرساختی از اطلاعات موجود آن در زمان خود بهره مناسبی می‌بردند شاید امروز شاید تحولات موثرتری در بخش معدن، زیرساخت و عمران کشور می‌بودیم.

در این نمونه‌ها فقط به معرفی دو معدن نام آشنای کشور بسنده شده‌ است:

معدن مس جانجا و ذخیره مدغ کریز

در سالیان اخیر نام این ذخیره بزرگ معدنی، ظرفیت‌سازی و روند بهره‌برداری از آن را بارها و بارها شنیده‌ایم. این ذخیره بزرگ معدنی در نقشه زمین شناسی یک دویست و پنجاه هزارم زابل و یکصدهزارم خونیک که در سال 1369 شمسی/ 1990 میلادی توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تهیه، منتشر و در اختیار عمومی متخصصان و فعالان بخش معدن کشور قرار گرفته‌است به روشنی معرفی شده‌ و حال که قریب به 32 سال از کشف این ذخیره توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گذشته، این ذخیره از روی نقشه تبدیل به معدنی بزرگ شده‌ که در آینده‌ای نه چندان دور موجب رونق بخش معدن، اقتصاد و اشتغال در کشور خواهد شد. البته با گذشت زمانی بسیار طولانی.

معدن آهن سنگان 

نام این ذخیره بزرگ معدنی نیز برای همگان آشناست و نکته حائز اهمیت ثبت و کشف این پلاسر بزرگ معدنی در نقشه زمین‌شناسی مقیاس یک دویست و پنجاه هزارم تایباد است که مطابق با سال 1361 شمسی/ 1982 میلادی توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تهیه، منتشر و در اختیار عمومی قرار گرفته‌است. البته با گذشت زمانی بسیار طولانی.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

آنچه در این یادداشت تحلیلی آمد خلاصه‌ای بر اهمیت و نقش تولید اطلاعات پایه، جایگاه و نقش پدیدآورندگان آن در کشور بود که با توجه به برنامه‌ها و نیازهای پیش روی کشور نیازمند تولید اطلاعات جدید مطابق با آخرین روش‌های روز برداشت، تجزیه و تحلیل، روش‌های نوین آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی نمونه‌های حاصل از عملیات زمین‌شناسی و اکتشاف و در نهایت انتشار منظم، دقیق و گسترده نقشه‌های آن هستیم.

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور از سال 1400 با انتخاب رسمی مقیاس حاکمیتی یک پنجاه هزارم در کشور بر مبنای ایندکس نقشه‌های ملی، سعی در ایجاد تحول در روند تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی کشور داشته که در فاز نخست تولید نقشه‌های زمین‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی، ژئوشیمی و در فاز بعدی نقشه‌های زمین‌شناسی مهندسی و مخاطرات طبیعی(لایه‌های مختلف)، زمین‌شناسی دریایی(لایه‌های مختلف)، ژئوتوریسم وغیره را در دستور کار خود قرار داده‌ است.

تعریف طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی که از مهرماه سال 1400 در استان خراسان جنوبی به اجرا درآمد و متعاقب آن اجرای این طرح در استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و دیگر استان‌های هدف در راستای این سیاست خواهد بود. اجرای این طرح که محصول آن تولید و انتشار اطلاعات جدید و به روز در حوزه زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور و به تبع آن ایجاد تحرک و شکوفایی در حوزه معدن، زیرساخت و عمران توسط بخش‌های مختلف اقتصادی کشور اعم از دولتی، غیردولتی و تعاونی هاست نیازمند همراهی و پشتیبانی هدفمند و مستمر مدیران و تصمیم‌سازان کشور برای فراهم آوردن قوانین متناسب با اجرای این تحول، منابع انسانی و مالی موردنیاز اجرای آن خواهد بود که بی تردید ارزش افزوده حاصل از آن قابل توصیف نیست و تبعات و تحولات مفید و رونق‌بخشی به دنبال خواهد داشت.

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: سیستان و بلوچستان ، کردستان ، آذربایجان غربی ، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ، مواد معدنی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: سیستان و بلوچستان کردستان آذربایجان غربی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور مواد معدنی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور تولید اطلاعات پایه زمین شناسی و اکتشاف زمین شناسی و اکتشاف ذخایر توسعه بخش معدن زمین شناسی معدنی کشور پنجاه هزارم بزرگ معدنی نقشه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۴۸۱۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انعقاد قرارداد ساخت ۳ هزار مسکن در شهر امیرکبیر

مدیرعامل شرکت عمران شهرجدید امیرکبیر و مهاجران از انعقاد قرارداد ساخت ۳ هزار واحد مسکونی در شهر امیرکبیر خبر داد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، سعید میرزایی ظهر امروز در حاشیه بازدید مدیرکل دفتر توسعه امور مسکن شهرهای جدید از شهر جدید امیرکبیر در جمع خبرنگاران، اظهار داشت: بانک‌های ملی، مسکن، ملت در پرداخت تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن همکاری بسیار خوبی داستند و باقی بانک‌ها مشارکت خوبی نداشتند که باید نسبت به این مهم توجه داشته باشند، همچنین برخی از پیمانکاران در طرح نهضت ملی به اجرای پروژه‌های خود شتاب دادند و از برخی پیمانکاران دیگر انتظار می‌رود در سال جهش تولید برنامه‌های خود را طبق زمان‌بندی اعلام شده پیش ببرند تا بتوانیم رضایتمندی مردم را حاصل کنیم.

وی افزود: مشکلاتی با دستگاه‌های خدمات رسان به ویژه آبفا وجود دارد اما اداره برق  و گاز در زمینه پروژه‌های نهضت ملی همراهی خوبی داشته‌اند که انتظار می‌رود در سال جدید مشکلات با دستگاه‌های خدمات‌رسان رفع گردد تا بحث زیرساخت‌ها را به موازات ساخت مسکن پیش ببریم.

مدیرعامل عمران شهرهای جدید مهاجران و امیرکبیر عنوان کرد: در شهر جدید امیرکبیر متولی ساخت شهر هستیم و تنها ساخت مسکن مطرح نیست‌، علاوه بر ساخت مسکن باید خدمات روبنایی و زیربنایی را پیگیری کنیم که در این راستا ساخت مسجد، پارک، سالن ورزشی و مدرسه در دستور کار قرار دارد که در این حوزه روز گذشته با مدیرکل تجهیز و نوسازی مدارس نشستی برگزار شد و مقرر شد در ساخت سالن ورزشی 50 درصد نخست کار را عهده‌دار شوند و 50 درصد مابقی را شرکت عمران انجام دهد همچنین در ساخت مدرسه 50 درصد ابتدای کار را شرکت عمران و مابقی را اداره کل تجهیز و نوسازی مدارس استان انجام دهند.

میرزایی عنوان کرد: قرارداد حدود سه هزار واحد در شهر امیرکبیر با پیمانکار منعقد شده است و آماده سازی هزار قطعه زمین در طرح جوانی جمعیت در دستور کار قرار دارد که دارای پیشرفت فیزیکی 40 درصد است و در ماه‌های آینده مراحل واگذاری قرارداد به متقاضیان انجام می‌شود.

وی ادامه داد: امسال از سوی مقام معظم رهبری سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده که این مهم را شهرهای جدید باید محقق شود که احقاق این امر منوط به مشارکت مردم در پروژه‌ها است و این امر جز با واگذاری زمین و ساخت از سوی مردم محقق نخواهد شد. در این راستا هشت هزار قطعه زمین پیش بینی شده که طرح آماده سازی در سه محله با ابعاد 200 متر انجام شده است و بعد از دریافت مصوبه فاز دوم آماده سازی آغاز می‌شود و‌ آماده سازی تا پایان سال انجام شود و واگذاری زمین به متقاضیان خواهیم داشت.

مدیرعامل شرکت عمران شهرجدید امیرکبیر و مهاجران ادامه داد: در شهر جدید مهاجران قرارداد حدود 4 هزار واحد با پیمانکار منعقد شده است، تعهد ما 5 هزار واحد بود که اکنون برای 800 واحد فراخوان داده شده تا پیمانکاران در مناقصه شرکت کنند. تعهد ما در شهرجدید مهاجران انجام شده و با توجه به اینکه در شهر مهاجران زمین تک واحدی برای طرح جوانی جمعیت وجود ندارد نیز به صورت پیامکی به متقاضیان اطلاع‌رسانی شده که می‌توانند در شهر جدید امیر کبیر زمین دریافت کنند.

میرزایی با بیان اینکه امسال به دستور وزیر راه‌و‌شهرسازی باید قطار بین شهری راه‌اندازی شود، خاطرنشان کرد: مصوبه قطار بین شهری در شورای ترافیک استان اخذ شده، همچنین  تاییدیه شرکت مادر تخصصی شرکت عمران دریافت شده و جانمایی ایستگاه قطار انجام شده و در انتظار مصوبه از راه آهن کل کشور هستیم، در صورت اخذ تائیدیه فاز نخست عملیات اجرایی ایستگاه و‌ قطار بین شهری آغاز می‌شود.

انتهای پیام/711/